In de wet is geregeld dat in een collectieve arbeidsovereenkomst (cao) een onafhankelijke en onpartijdige commissie kan worden aangewezen om verzoeken tot het mogen opzeggen van de arbeidsovereenkomst -oftewel aanvragen voor ontslagvergunningen- te behandelen. In dat geval moet de werkgever verzoeken die normaliter bij UWV worden ingediend, bij de betreffende ontslagcommissie indienen. De route via UWV of een ontslagcommissie is in de wet gereserveerd voor ontslagen wegens, kort gezegd, bedrijfseconomische omstandigheden of langdurige arbeidsongeschiktheid. 

UWV of cao-ontslagcommissie?

De bevoegdheid van een cao-ontslagcommissie is niet vrijblijvend. Uitgangspunt is dat UWV bevoegd is om kennis te nemen van ontslagaanvragen op grond van bedrijfseconomische omstandigheden of langdurige arbeidsongeschiktheid. Maar indien een ontslagcommissie bij cao is aangewezen om te oordelen over een ontslagaanvraag, dan is die bevoegd. Wanneer een werkever dan toch een ontslagaanvraag indient bij UWV, dan dient UWV zich onbevoegd te verklaren. Op zich is dit een helder systeem, alleen gaat het niet altijd goed. Dat heeft onder andere te maken met de discussie die kan ontstaan over de bevoegdheid van een bij cao ingestelde ontslagcommissie. Dergelijke discussies brengen onzekerheid met zich mee en kunnen tijdrovend zijn.

Een voorbeeld uit de praktijk: UWV of ontslagcommissie (en wat de discussie met zich meebrengt)

Het wordt bijvoorbeeld vervelend wanneer een ontslagcommissie zich bevoegd acht, een ontslagvergunning afgeeft en de werkgever de arbeidsovereenkomst opzegt, waarna de (kanton)rechter op verzoek van de werknemer tot het oordeel komt dat de ontslagcommissie niet bevoegd was omdat de werkgever wél, maar de werknemer niet gebonden was aan de betreffende cao. Het gevolg is dan dat de opzegging kan worden vernietigd op grond van artikel 7:681 lid 1 BW in samenhang met artikel 7:671 BW. Dit is ook gebeurd: de rechter heeft de opzegging vernietigd en de werkgever veroordeeld tot doorbetaling van het loon.

Ondertussen had de werkgever in deze zaak, na de vernietiging van de opzegging, een ontslagvergunning aangevraagd bij UWV, die zich echter onbevoegd verklaarde. Zo viel de werkgever tussen wal en schip, want voor de behandeling van dit soort zaken is formeel alleen UWV of een ontslagcommissie bevoegd. Gelukkig kon de werkgever -ondanks dat deze route normaal niet open staat voor dergelijke ontslagen- wel terecht bij de kantonrechter om alsnog voorwaardelijk ontbinding te vragen van de arbeidsovereenkomst op grond van bedrijfseconomische omstandigheden. Voorwaardelijk betekende hier: voor zover de opzegging door de werkgever geen effect heeft gesorteerd. Enkele maanden eerder had de werkgever al hoger beroep ingesteld tegen de beslissing van de kantonrechter om de opzegging te vernietigen.

Telt u mee? We hebben het in het voorbeeld hierboven al over vijf procedures. En wie de achtergronden kent, weet dat het er eigenlijk iets meer zijn.

Meer duidelijkheid door een heldere uitspraak van het Gerechtshof Den Haag

In deze recente uitspraak heeft het Gerechtshof Den Haag met betrekking tot het beroep van de werkgever in het hierboven gegeven voorbeeld beslist dat gebondenheid van een werknemer aan de cao waaraan de werkgever (al) gebonden is, geen voorwaarde is voor de bevoegdheid van de cao-ontslagcommissie. Het Hof leidt uit de parlementaire geschiedenis van het wetsartikel waarin de instelling van een cao-ontslagcommissie is geregeld (artikel 7:671a BW) af dat binding van de werkgever volstaat.

Eerder oordeelde de Rechtbank Den Haag in twee (soortgelijke) procedures tegengesteld. In deze uitspraak oordeelde de rechtbank dat binding van de werkgever volstond, terwijl in deze uitspraak binding van de werknemer cruciaal werd bevonden. Deze laatste uitspraak betreft de zaak die in het hierboven gegeven voorbeeld is genoemd en waarbij de opzegging door de kantonrechter is vernietigd.

Behoefte aan overleg?

Heeft u na het lezen van deze bijdrage behoefte aan overleg? Neemt u dan contact op voor het maken van een vrijblijvende afspraak.